Ο Εγκέλαδος στην Μυθολογία

Πολλές φορές αναφέρουμε την λέξη ‘εγκέλαδος’ για να αναφερθούμε σε έναν μεγάλο σεισμό! Ποιος ήταν άραγε ο Εγκέλαδος;

Με βάση την Ελληνική Μυθολογία, ο Εγκέλαδος ήταν γιος του Τάρταρου και της Γαίας και αρχηγός των Γιγάντων (οι οποίοι παρόλο που είχαν θεία καταγωγή και τεράστια δύναμη δεν ήταν αθάνατοι όπως οι Θεοί του Ολύμπου).

Η εικόνα είναι από Gaspard Marsy,

( CC BY-SA 3.0, μέσω των Wikimedia Commons)

Τα τέκνα τα οποία απέκτησε με την Έχιδνα ήταν οι Γοργόνες, η Σφίγγα, η Λερναία Ύδρα, ο Γηρυόνης, ο Κέρβερος και άλλα μυθικά 'τέρατα' τα οποία οι Αρχαίοι Έλληνες είχαν συνδέσει με ποικίλα γεωλογικά φαινόμενα.

Είχε πρωτεύοντα – αρχηγικό ρόλο στην Γιγαντομαχία (η οποία κράτησε 30 χρόνια μεταξύ των Θεών με αρχηγό την Θεά Αθηνά και των Γιγάντων) και κατά την διάρκειά της έχασε την ζωή του.

                                        (Πηγή εικόνας: https://www.report24.gr/)

Όσον αφορά τον θάνατο που Εγκέλαδου κατά την Γιγαντομαχία διατυπώθηκαν πολλές παραδόσεις:

• Ο Σειλινός, ακόλουθος του Διονύσου τον φόνευσε.
•  Επειδή κινήθηκε εναντίον του Δία, αυτός τον κατακεραύνωσε και μετά τον έθαψε ρίχνοντας πάνω του την Όσσα ή την Όθρη.
• Η Αθηνά αφού τον έτρεψε σε φυγή έριξε εναντίον του την νήσο Σικελία ή το όρος Αίτνα με το οποίο και τον καταπλάκωσε και τελικά τον φόνευσε. Κατά αυτόν τον τρόπο ο Εγκέλαδος που είχε που είχε καταπλακωθεί από την «πυρίπνοον» Αίτνα κινούμενος και στενάζοντας, προσπαθώντας ενίοτε να ελευθερωθεί μέσα στο τάφο του προκαλεί εκρήξεις ηφαιστείων και σεισμούς.
• Με βάση τον Παυσανία, η Αθηνά φόνευσε τον Εγκέλαδο ρίχνοντας επάνω του το τέθριππο άρμα της. Η εκδοχή αυτή υπήρξε από τα πιο προσφιλή θέματα πολλών καλλιτεχνών της αρχαιότητας, απαθανατίζοντας αυτή σε πλείστες μετώπες αρχαίων ναών όπως στον Παρθενώνα και στο ναό του Απόλλωνα στους Δελφούς. Τέτοιες παραστάσεις του αγώνα μεταξύ της Αθηνάς και του Εγκέλαδου βρίσκονται σε πολλά αγγεία καθώς επίσης κοσμούταν και ο πέπλος της Αθηνάς στα Παναθήναια.

Μπορούμε να συμπεράνουμε ότι, ο Εγκέλαδος ήταν κατά τους αρχαίους Έλληνες η ιδεατή ανθρωπόμορφη θεότητα, αλλά και αρχική αντίληψη της έννοιας του ‘Σεισμού’ και ιδιαίτερα εκείνου που σχετίζεται άμεσα και με τα Ηφαίστεια, καθώς πίστευαν πως όταν γινόταν σεισμός, ο Εγκέλαδος είχε θυμώσει και επειδή ήταν πολύ μεγάλος τράνταζε όλη τη Γη. 

Επιπλέον, πολλά βυζαντινά κείμενα και χρονικά αναφέρουν ότι ο ‘Εγκέλαδος θνήσκει διά μυριοστήν φοράν και θνήσκοντας διεξάγει αμείλικτον πόλεμον κάτωθεν του πυρακτωμένου φλοιού της γης’.

 

 

Πηγές: 

• https://www.oasp.gr
•  https://www.psychologized.eu/seismos-egkelados/
•  https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CE%B3%CE%BA%CE%AD%CE%BB%CE%B1%CE%B4%CE%BF%CF%82